Czym są biologiczne tworzywa sztuczne?

Pojęcie „ekologiczne tworzywa sztuczne” obejmuje dwie różne grupy produktów: tworzywa sztuczne „na bazie biologicznej” i tworzywa sztuczne ulegające „biodegradacji”.

Tworzywami na bazie biologicznej nazywa się materiały częściowo lub całkowicie uzyskiwane z surowców odnawialnych. Są to na przykład polilaktyd, polihydroksyalkanolany, skrobia, celuloza, chityna lub żelatyna. Tworzywa sztuczne na bazie biologicznej mogą ulegać biodegradacji — ale nie zawsze tak jest. Do tworzyw sztucznych, na bazie biologicznej nieulegających biodegradacji należą tworzywa sztuczne wzmacniane naturalnymi włóknami i materiały kompozytowe z drewna i tworzywa sztucznego.

Tworzywa ulegające biodegradacji: Specjalne bakterie wydzielają enzymy, które rozkładają na małe części długie łańcuchy polimerów materiału. Są one następnie trawione przez bakterie, a produktami trawienia są woda, dwutlenek węgla i biomasa. Aby materiał można było nazwać „biodegradowalnym” zgodnie z europejską normą DIN EN 13432, musi on najpóźniej po 180 dniach w określonych warunkach (wysoka temperatura, wysoka wilgotność, określona zawartość tlenu) ulec rozkładowi przynajmniej w 90 procentach. Produkty spełniające tę normę mogą zostać oznaczone logiem „kiełka” oznaczającym, że nadają się one do kompostowania. Tworzywa sztuczne ulegające biodegradacji nie muszą być produkowane z surowców odnawialnych, mogą być one również oparte na ropie naftowej. Podatność na biodegradację nie zależy od surowców, lecz od struktury chemicznej tworzywa sztucznego.

Kiedy rozsądne jest stosowanie tworzyw sztucznych na bazie biologicznej i/lub ulegających biodegradacji?

Nie ma generalnych wad i zalet surowców kopalnych czy odnawialnych. Dla każdego zastosowania z osobna należy zbadać ekologiczność, efektywność gospodarczą i skutki społeczne danego produktu w całym jego cyklu życia. Przeprowadzane przez BASF analizy efektywności ekologicznej wykazują, że tworzywa sztuczne na bazie roślinnej nie są generalnie bardziej efektywne ekologicznie niż tworzywa na bazie petrochemicznej. Jeśli zapotrzebowanie na wodę i nawozy jest stosunkowo niskie, a drogi transportowe są krótkie, wtedy użycie surowców roślinnych może być korzystne dla środowiska. Jeśli jednakże przy przetwarzaniu stosowane są energochłonne procesy, to efekt ekologiczny łatwo staje się odwrotny do zamierzonego.