3. Obowiązki wprowadzającego sprzęt przeznaczony dla gospodarstw domowych w zakresie zbierania i odbierania zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego
 
Zgodnie z art. 27 ustawy wprowadzający sprzęt przeznaczony dla gospodarstw domowych jest obowiązany, z dniem wejścia w życie ustawy, do zorganizowania i sfinansowania odbierania od prowadzących punkty zbierania zużytego sprzętu. Ustawa o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym nie definiuje pojęcia punktu zbierania zużytego sprzętu, posługując się (poza użyciem tego pojęcia w art. 27 oraz w definicji zbierającego sprzęt) raczej pojęciem zbierającego zużyty sprzęt. Zgodnie z definicją zawartą w art. 3 ust. 1 pkt 16 ustawy, za zbierającego zużyty sprzęt uważa się prowadzącego punkt zbierania zużytego sprzętu, w tym sprzedawcę detalicznego i sprzedawcę hurtowego, oraz gminną jednostkę organizacyjną prowadzącą działalność w zakresie odbierania odpadów komunalnych i przedsiębiorcę posiadającego zezwolenie na prowadzenie działalności w zakresie odbierania odpadów komunalnych. 

Zgodnie z art. 3 ust. 2 pkt 23 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz. U. Nr 62, poz. 628, z późn. zm.), zwanej dalej ustawą o odpadach, przez zbieranie rozumie się każde działanie, w szczególności umieszczanie w pojemnikach, segregowanie i magazynowanie odpadów, które ma na celu przygotowanie ich do transportu do miejsc odzysku lub unieszkodliwiania. Tak więc zarówno gminna jednostka organizacyjna, jak i przedsiębiorca prowadzący działalność w zakresie odbierania odpadów komunalnych mogą posiadać punkt zbierania odpadów, o ile posiadają zezwolenie na prowadzenie działalności w zakresie zbierania odpadów. Ponadto zgodnie z art. 28 ust. 1 ustawy o odpadach prowadzenie działalności w zakresie zbierania odpadów wymaga uzyskania zezwolenia. Zezwolenie na prowadzenie działalności w zakresie zbierania odpadów wydaje starosta - właściwy ze względu na miejsce zbierania odpadów. Przedsiębiorcy posiadający zezwolenie na prowadzenie działalności w zakresie zbierania odpadów są upoważnieni do prowadzenia punktów zbierania zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego.

Zgodnie z art. 10 ust. 2 ustawy o odpadach podmiot prowadzący działalność w zakresie odbierania odpadów komunalnych jest zobowiązany do selektywnego odbierania tych odpadów. 

Warunki udzielania zezwoleń w zakresie odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości określa ustawa z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (Dz. U. Nr 132, poz. 622, z późn. zm.), zwana dalej ustawą o utrzymaniu czystości i porządku w gminach, ostatnio nowelizowana ustawą z dnia 29 lipca 2005 r. o zmianie ustawy o odpadach oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 175, poz. 1458), której przepisy obowiązują od dnia 13 października 2005 r. Zgodnie z art. 7 ust. 6 ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach zezwolenie na odbieranie odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości wydaje, w drodze decyzji, wójt, burmistrz lub prezydent miasta właściwy ze względu na miejsce świadczenia usług. Przedsiębiorca ubiegający się o takie zezwolenie jest zobowiązany do odbierania wszystkich selektywnie zebranych odpadów komunalnych, w tym m.in. powstającego w gospodarstwach domowych zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego (art. 8 ust. 2b). Zezwolenie na odbieranie odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości powinno określać m.in. sposób postępowania z poszczególnymi rodzajami odpadów komunalnych. Wymagania jakie powinien spełniać przedsiębiorca ubiegający się o wydanie powyższego zezwolenia, zgodnie z art. 7 ust. 3a, określi i poda do publicznej wiadomości w terminie do 13 kwietnia 2006 r., wójt, burmistrz lub prezydent miasta. 

Zgodnie z art. 4 ust. 1 ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach rada gminy uchwala regulamin czystości i porządku w na terenie gminy, który staje się aktem prawa miejscowego. Regulamin ten określi szczegółowe wymagania w zakresie utrzymania czystości i porządku na terenie nieruchomości obejmujące m.in. sposób prowadzenia selektywnego zbierania i odbierania odpadów komunalnych. Rada gminy ma obowiązek uchwalić powyższy regulamin w terminie do 13 stycznia 2006 r. 

Art. 28 ustawy uszczegóławia przepis art. 27 w zakresie zapewnienia zbierania zużytego sprzętu pochodzącego z gospodarstw domowych. W przypadku tzw. sprzętu nowego, tj. wprowadzonego de facto po dniu wejścia w życie ustawy - obowiązek dotyczy wprowadzającego sprzęt w stosunku do sprzętu, który wprowadza (tzw. indywidualna odpowiedzialność wprowadzającego sprzęt za wprowadzone produkty, która odnosi się do wprowadzonego rodzaju sprzętu, określonego w załączniku nr 1 do ustawy). Odpowiedzialność zapewnienia zbierania zużytego sprzętu powstałego z tzw. sprzętu starego, czyli wprowadzonego przed wejściem w życie ustawy została, analogicznie jak w przepisach dyrektywy 2002/96/WE, przeniesiona na wprowadzającego sprzęt w stosunku do sprzętu wprowadzonego w ramach grupy, określonej w załączniku nr 1 do ustawy, proporcjonalnie do udziału danego wprowadzającego w rynku, tj. w masie wprowadzonego sprzętu. Powyższy obowiązek, zgodnie z art. 96 pkt 4 ustawy, wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2008 r. Przesunięcie terminu wejścia w życie art. 28 ma istotne znaczenie, gdyż określenie udziału w rynku będzie możliwe jedynie w momencie funkcjonowania rejestru, w którym znajdą się niezbędne dane. Nie oznacza to jednak, że termin realizacji obowiązku zbierania został przesunięty na dzień 1 stycznia 2008 r., a jedynie, że z tą datą będzie obowiązywał podział zbieranego sprzętu na sprzęt nowy i sprzęt stary. Ponadto należy zauważyć, że ustawodawca nie wnika w szczegółowy sposób realizacji tego obowiązku przez wprowadzającego sprzęt, zaś wprowadzający może zrealizować ten obowiązek np. poprzez zawarcie umowy ze zbierającym zużyty sprzęt, który zgodnie z art. 37 pkt 2 ustawy jest zobowiązany do nieodpłatnego przyjęcia zużytego sprzętu. Jednocześnie ustawa nie zakazuje zbierającym zużyty sprzęt, przeniesienia kosztów związanych z odbiorem i magazynowaniem zużytego sprzętu na wprowadzającego sprzęt. 
 
 
4. Obowiązki wprowadzającego sprzęt inny niż przeznaczony dla gospodarstw domowych w zakresie zbierania zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego
 
Zgodnie z art. 29 ustawy wprowadzający sprzęt inny niż przeznaczony dla gospodarstw domowych jest obowiązany do zorganizowania i sfinansowania zbierania zużytego sprzętu powstałego ze sprzętu nowego, natomiast w przypadku sprzętu starego, jeżeli zużyty sprzęt jest zastępowany przez sprzęt tego samego rodzaju co sprzęt dostarczony przez tego wprowadzającego, przy czym finansowanie zbierania tego sprzętu może być również ponoszone przez jego użytkownika w zakresie określonym w umowie zawartej pomiędzy wprowadzającym sprzęt i użytkownikiem.
 
 
5. Obowiązki zbierającego zużyty sprzęt
 
Zgodnie z art. 37 ustawy zbierający zużyty sprzęt jest zobowiązany do selektywnego zbierania zużytego sprzętu oraz do nieodpłatnego przyjmowania zużytego sprzętu pochodzącego z gospodarstw domowych, czyli od użytkowników indywidualnych. Jednocześnie ustawodawca w art. 38 ustawy określił sposób postępowania z zebranym zużytym sprzętem, czyli nałożył na zbierającego obowiązek przekazania tych odpadów prowadzącemu zakład przetwarzania, wpisanemu do rejestru. 

Jednak ze względu na fakt, że zgodnie z art. 90 ust. 1 ustawy prowadzący zakład przetwarzania mają obowiązek, w terminie do 30 czerwca 2006 r., złożyć wniosek o wpisanie do rejestru, oznacza to, że w tym czasie obowiązują ogólne przepisy ustawy o odpadach, tzn. zbierający sprzęt ma obowiązek przekazać zużyty sprzęt prowadzącemu zakład przetwarzania, który posiada zezwolenie na prowadzenie działalności w zakresie odzysku lub unieszkodliwiania odpadów.
 
 
6. Obowiązki sprzedawców detalicznych i hurtowych dotyczące przyjmowania zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego
 
Zgodnie z art. 42 ust. 1 ustawy sprzedawca detaliczny i sprzedawca hurtowy są obowiązani przy sprzedaży sprzętu przeznaczonego dla gospodarstw domowych do nieodpłatnego przyjęcia zużytego sprzętu w ilości nie większej niż sprzedawany nowy sprzęt, jeżeli zużyty sprzęt jest tego samego rodzaju. Jest to przepis szczególny dotyczący zbierania zużytego sprzętu, a odsunięcie terminu jego obowiązywania, tj. od dnia 1 lipca 2006 r., zgodnie z zasadą racjonalnego działania ustawodawcy, oznacza, że jakkolwiek sprzedawca detaliczny i sprzedawca hurtowy jest z definicji zbierającym sprzęt, to do dnia 30 czerwca 2006 r. nie mają zastosowania w stosunku do niego przepisy art. 37 ustawy w zakresie zbierania, w tym odbierania zużytego sprzętu od użytkowników indywidualnych. 

Należy w tym miejscu wyjaśnić, że realizacja przez sprzedawców detalicznych i hurtowych powyższego obowiązku nie będzie związana z koniecznością uzyskania zezwolenia na prowadzenie działalności w zakresie zbierania lub transportu odpadów, o którym mowa w art. 28 ust. 1 ustawy o odpadach. Podstawę prawną zwolnienia z obowiązku uzyskania powyższego zezwolenia stanowi rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 23 grudnia 2003 r. w sprawie rodzajów odpadów, których zbieranie lub transport nie wymagają zezwolenia na prowadzenie działalności (Dz. U. z 2004 r. Nr 16, poz. 154). Zgodnie z tym rozporządzeniem zbieranie odpadów wskazanych w załączniku (w tym określonych rodzajów zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego) w placówkach handlowych prowadzących sprzedaż produktów, z których powstają te rodzaje odpadów, nie wymaga uzyskania wyżej wymienionego zezwolenia. Zwolnienie dotyczy również transportu odpadów wymienionych w załączniku do rozporządzenia do placówek handlowych i z placówek handlowych do następnego posiadacza prowadzącego lub uczestniczącego w procesie odzysku lub unieszkodliwiania tych odpadów. Pojęcie placówki handlowej prowadzącej sprzedaż produktów, z których powstają określone rodzaje odpadów, którym posługuje się cytowane wyżej rozporządzenie, należy uznać za tożsame z pojęciem sprzedawcy detalicznego lub hurtowego, którym z kolei posługuje się ustawa o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym. Tak więc, zgodnie z art. 33 ust. 5 ustawy o odpadach, sprzedawca detaliczny i hurtowy w momencie rozpoczęcia działalności w zakresie zbierania będzie w tym zakresie podlegał jedynie obowiązkowi wpisu do rejestru prowadzonego przez starostę właściwego ze względu na miejsce prowadzenia zbierania.